Europol cảnh báo rằng các băng nhóm tội phạm có tổ chức đang chuyển sang các kịch bản lừa đảo và hệ thống thanh toán sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để "săn mồi", cho phép chúng không chỉ mở rộng hoạt động trên toàn cầu một cách nhanh chóng và tiết kiệm, mà còn khó bị phát hiện hơn.

AI tiếp tay cho tội phạm mạng như thế nào?

Theo đó, trong báo cáo Đánh giá mối đe dọa tội phạm có tổ chức nghiêm trọng tại Châu Âu công bố ngày 18/3, Cơ quan Cảnh sát châu Âu (Europol) cho biết, AI cho phép tội phạm soạn thảo các thông điệp lừa đảo bằng nhiều ngôn ngữ và tạo ra các bản sao có độ chân thực cao để mạo danh, tống tiền... trong các hoạt động lừa đảo mạng toàn cầu.

Có thể nói, sự phát triển của AI và các công nghệ khác đang giúp các băng nhóm tội phạm mở rộng phạm vi hoạt động của mình, từ buôn lậu ma túy hay buôn người, đến tội phạm mạng và giả mạo danh tính.

Mô tả cách thức mà tội phạm sử dụng AI như một "chất xúc tác" để gia tăng các hoạt động phạm pháp, Báo cáo dài 80 trang của cơ quan này nêu rõ: "Những tiến bộ công nghệ nhanh chóng – đặc biệt là AI – đang thay đổi cách thức tổ chức, thực thi và che giấu tội phạm. Những thay đổi này khiến tội phạm có tổ chức trở nên nguy hiểm hơn, tạo ra thách thức chưa từng có đối với an ninh toàn Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia thành viên".

Theo báo cáo, AI tạo sinh cũng “nối giáo” cho các băng nhóm tội phạm mở rộng mục tiêu của mình trên toàn cầu với nhiều ngôn ngữ khác nhau và thậm chí tạo ra hình ảnh lạm dụng tình dục trẻ em. Cụ thể, AI có thể “hô biến” để khiến những nhân vật trong các hình ảnh khiêu dâm trở nên trẻ tuổi hơn, hoặc thậm chí có thể chỉnh sửa để những hình ảnh bình thường trở thành khiêu dâm.

Europol nhận định: "Chính những đặc điểm làm cho AI trở nên đột phá như tính khả dụng, sự linh hoạt và mức độ tinh vi lại khiến nó trở thành công cụ hấp dẫn đối với tội phạm".

... và những hiểm họa trong tương lai

Công nghệ cũng đang làm cho việc thu hồi tài sản bất hợp pháp trở nên khó khăn hơn. Việc tịch thu tài sản từ tội phạm đã bị đình trệ ở mức khoảng 2%, do xu hướng sử dụng tài sản kỹ thuật số, theo Europol.

Cụ thể, các băng nhóm tội phạm đang sử dụng tiền điện tử để rửa tiền và chuyển tiền, khiến việc theo dõi và tịch thu tài sản trở nên khó khăn hơn.

"Giờ đây, việc lợi dụng tiền điện tử như một phương thức thanh toán không chỉ giới hạn trong phạm vi tội phạm mạng, mà ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong các lĩnh vực tội phạm như buôn lậu ma túy hay buôn người...", Europol cho biết.

Giới chuyên gia đánh giá các hoạt động tội phạm sẽ gia tăng mạnh mẽ hơn theo sự cải tiến không ngừng của công nghệ.

Europol cảnh báo sự phát triển nhanh chóng của điện toán lượng tử, vũ trụ ảo (metaverse), mạng 6G, hệ thống không người lái và giao diện não - máy tính sẽ góp phần khiến các hoạt động phi pháp ngày càng tinh vi và khó phát hiện hơn. Đặc biệt, điện toán lượng tử sẽ giúp tội phạm phá vỡ các công nghệ mã hóa hiện tại một cách dễ dàng.

Từ những cảnh báo của Europol, có thể thấy những nguy cơ này đang ngày càng hiện hữu và ẩn chứa nhiều hiểm họa.