Theo ZDNet, những máy tính đã nhận được bản nâng cấp miễn phí lên Windows 10 từ hai năm trước hiện đã chính thức bị Microsoft chặn không cho nhận các bản cập nhật tính năng nữa.

Nếu bạn nằm trong số những người kém may mắn đã mua thế hệ máy tính 2-trong-1 đời đầu (công bố năm 2012 và bán ra từ 2013-2014) thì chắc bạn đã được Microsoft cho nâng cấp miễn phí lên Windows 10 vào giữa 2015, và tiếp đó là bản cập nhật Anniversary (1607) vào mùa hè năm 2016. Tuy nhiên, nếu bạn cố cài đặt bản cập nhật Creators Update (1703) hồi tháng 3/2017 thì sẽ nhận được lỗi: "Windows 10 không còn được hỗ trợ trên máy tính này nữa. Gỡ cài đặt cập nhật này vì nó không tương thích với Windows 10".

Nghe thì là vậy, nhưng thực ra chẳng có cập nhật nào được cài đặt để mà gỡ. Lỗi này xảy ra vì vấn đề tương thích giữa phần cứng máy tính và bản Windows 10 mới nhất.

Được biết, các máy tính dính lỗi cập nhật này là các dòng máy chạy CPU Intel Atom Clover Trail, vốn được dùng cho thế hệ máy tính Windows 8 đời đầu, đặc biệt là các máy 2-trong-1, được sản xuất khoảng 4-5 năm về trước, trong số đó có những máy rất phổ biến như chiếc HP Envy X2 (dùng CPU Clover Trail Atom Z2760).

Một điều khá ngớ ngẩn là dù quá trình kiểm tra tương thích hệ thống của bộ cài đặt Windows cho biết máy có thể cập nhật được, nhưng sau khi tải về hơn 3GB file cài đặt cho bản Creators Update thì nó lại báo lỗi như ảnh phía dưới.

Hiện không có cách nào để vượt qua lỗi trên. Do đó chỉ khi vấn đề tương thích kia được chính Microsoft sửa thì các máy tính xấu số này sẽ bị kẹt lại ở Windows 10 bản 1607.

Đối với những người sở hữu các máy tính này, đây là vấn đề khá bực bội; bởi rõ ràng trong chính sách dịch vụ của Microsoft đã nêu rõ: "Mỗi bản cập nhật tính năng cho Windows 10 sẽ được cung cấp các bản vá lỗi về bảo mật và độ tin cậy trong vòng 18 tháng từ ngày công bô bản cập nhật tính năng".

Nếu Microsoft đi theo đúng tuyên bố này thì mọi thiết bị đang chạy Windows 10 bản 1607 sẽ không còn nhận được bản cập nhật nào nữa vào đầu năm 2018. Do đó, có một số trường hợp máy mới bán ra được 3 năm đã bị ngừng hỗ trợ cập nhật!

Hiện chưa có tài liệu nào hỗ trợ về lỗi tương thích này trên trang web của Microsoft. Trên trang web của Acer thì có một thông báo về việc các con chip Clover Trail sẽ không được hỗ trợ Windows 10 Creators Update gồm Atom Z2760, Z2520, Z2560, Z2580. Thậm chí Acer còn cho biết Microsoft đang làm việc với hãng để đưa ra driver sửa lỗi tương thích này, nếu người dùng cài Windows 10 Creators Update thì một số biểu tượng và chữ cái sẽ không hiển thị hoặc hiển thị lỗi.

Khi người dùng cố cài cập nhật này thì trình cài đặt trả về lỗi 0xC1900209, nghĩa là "hệ thống không vượt qua được quá trình kiểm tra cập nhật..."

Lỗi lần này làm người ta nhớ lại những tuyên bố của Terry Myerson vào tháng 1/2015 khi Microsoft tung ra Windows 10: "đây còn hơn là một bản cập nhật 1 lần. Khi một máy Windows được nâng cấp lên Windows 10, chúng tôi sẽ luôn giữ cho nó được cập nhật trong suốt thời gian hỗ trợ của thiết bị mà không yêu cầu khoản phí nào".

Tháng 7/2015, Microsoft tiếp tục xác nhận hỗ trợ vòng đời lên đến 10 năm đối với Windows 10, và cho biết thêm "một máy có thể không nhận được cập nhật nếu phần cứng không tương thích, thiếu hỗ trợ driver, hay không thuộc chu kỳ hỗ trợ của OEM"

Đây là một bằng chứng cụ thể cho một phần cứng lúc đầu được hỗ trợ bởi Windows 10, nhưng dần dần bị làm ngơ.

Microsoft và các đối tác OEM đã thỏa thuận về việc sử dụng chip Atom cho các dòng máy giá rẻ đầu tiên chạy Windows 8, trong đó có 8 chiếc tablet và máy tính lai từ Acer, ASUS, Dell, Fujitsu, HP, Lenovo, Samsung và ZTE. Tuy nhiên, các máy này sau đó đã trễ hẹn tới tận đầu năm 2013 vì vấn đề driver.

Chiếc HP Envy X2 là một trong những máy tốt nhất trong số này, với pin được tính bằng ngày chứ không phải bằng giờ, đồng thời lại có kích thước tương đồng với thế hệ iPad thời bấy giờ. Nó được bán với giá 700 USD, nhưng sau đó được giảm 100 USD. Sau đó 2 năm, Envy X2 được thay thế bằng một đàn em mới, nhưng hiện bạn vẫn có thể kiếm được một con máy mới khá tốt trên eBay.

Không ai biết có cụ thể bao nhiêu máy tính chạy chip Clover Trail đã được bán ra, nhưng ước tính có đến hàng triệu chiếc. Hiện những người sở hữu những chiếc máy này đang đối mặt với một cú shock khá nặng đến từ ông trùm phần mềm Microsoft.

Có thể Microsoft và Intel sẽ làm việc với nhau để tung ra bản sửa lỗi, nhưng cũng chưa ai chắc được vì chẳng có thông tin chính thức nào từ phía hãng. 

Với việc làm lần này của Microsoft, người ta sẽ tự hỏi liệu có những kiến trúc máy tính nào sẽ phải đối mặt với tình cảnh "đem con bỏ chợ" như thế này trong vài năm tới? Hiện Microsoft cập nhật cho Windows 10 2 lần/năm, với các bản cập nhật tính năng vào tháng 3 và tháng 9, vòng đời hỗ trợ 18 tháng, thì bất kỳ thiết bị nào từ 2 năm tuổi trở lên cũng có thể bị bỏ rơi như dòng Clover Trail.

Điều khá khôi hài là lúc đầu thì Microsoft rất nhiệt tình mời mọi người nâng cấp Windows 10, rồi sau đó lại làm ngơ bỏ mặc họ ở một bản Windows đầy lỗi chưa được sửa. Nếu chiếc máy tính của bạn được thiết kế để chạy Windows 8 hay 8.1, và nhà cung cấp không chính thức hỗ trợ Windows 10 thì bạn đừng nên mạo hiểm.

Hiện chính sách của Microsoft chưa ảnh hưởng đến các máy được thiết kế cho Windows 10 hay các nhà cung cấp hỗ trợ Windows 10 (driver, firmware...). Nhưng biết đâu được, vài năm nữa, đùng đùng Microsoft lại trở chứng?