Chi tiết chưa được tiết lộ, song Samsung vẫn đang nỗ lực hoàn tất các thủ tục đầu tư cần thiết để trong năm nay có thể khởi công xây dựng Trung tâm R&D tại quận Hoàng Mai (Hà Nội). Với dự kiến vốn đầu tư khoảng 300 triệu USD, dự án hứa hẹn có một quy mô khá đồ sộ.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất, với động thái này, nhà sản xuất thiết bị di động và điện tử gia dụng hàng đầu thế giới - Samsung Điện tử - đã thêm một lần nữa khẳng định vai trò quan trọng của thị trường Việt Nam, nơi mà họ vẫn đang nỗ lực để biến nó thành cứ điểm sản xuất toàn cầu hoàn chỉnh của mình.

Không chỉ tập trung đầu tư cho sản xuất tại 3 khu tổ hợp tại Thái Nguyên, vốn đầu tư 5 tỷ USD, tại Bắc Ninh (2,5 tỷ USD) và tại TP.HCM (2 tỷ USD), Samsung còn đầu tư lớn cho công tác R&D.

Thông tin từ Samsung cho biết, kể từ khi thành lập vào năm 2012 đến nay, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển phần mềm Samsung Việt Nam (SVMC) đã tham gia thực hiện khoảng 360 dự án, trong đó có 40 giải pháp toàn cầu cùng tham gia với các nước, số còn lại là các dự án phần mềm thương mại hóa do các kỹ sư của SVMC làm chủ.

Hiện SVMC được đặt tại Tòa nhà PVI mà Samsung đi thuê. Một khi có “nhà mới”, quy mô của SVMC còn lớn hơn nữa, có thể sẽ không chỉ chiếm 10% thị phần phần mềm toàn cầu của Samsung như hiện nay. Chưa kể, khi Tổ hợp của Samsung ở TP.HCM đi vào hoạt động, với một trung tâm R&D về điện tử gia dụng được thiết lập, Việt Nam sẽ thực sự trở thành một trong những trung tâm R&D lớn của Samsung trên toàn cầu.

Thực tế, kể từ khi bắt đầu thực hiện hoạt động thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Việt Nam đã đặt kỳ vọng rất lớn về việc các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới sẽ đầu tư lớn cho hoạt động R&D tại đây. Song, dù đang dần trở thành công xưởng của thế giới, với sự xuất hiện ngày càng mạnh mẽ từ Intel tới Samsung, LG, Microsoft,… nhưng Việt Nam chưa thu hút được nhiều các khoản đầu tư cho R&D.

Không nhiều nhà đầu tư nước ngoài dám làm như Samsung, hay như Bosch trong việc thành lập các trung tâm R&D để tận dụng thế mạnh nguồn lực trong nước và tiến tới những bước đầu tư dài hạn hơn. Bosch cũng đã thành lập Trung tâm R&D công nghệ và phần mềm tại TP.HCM vào năm 2010, và cho tới nay, đã có gần 900 nhân viên làm việc tại đây, mục tiêu đến cuối năm 2016 là khoảng 1.100 người.

Ngoài trung tâm này, Bosch còn thành lập một trung tâm R&D về kỹ thuật ô tô tại TP.HCM. Đáng chú ý, kể từ đầu năm 2015, trung tâm này đã mở rộng phạm vi hoạt động nhằm dẫn đầu việc phát triển các sản phẩm linh kiện điện tử theo hướng ứng dụng hệ thống quản lý động cơ và hệ thống quản lý an toàn chủ động. Ngoài việc tạo ra các cải tiến công nghệ cho hai trong số các nhà máy sản xuất phụ tùng của Bosch tại Thái Lan và Đức, trung tâm này cũng đã bắt đầu hợp tác phát triển với những trung tâm tương tự của Bosch tại Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Séc.

Nếu như trước đây, trung tâm R&D của Bosch tại Việt Nam chỉ chuyên nghiên cứu phục vụ cho công việc nội bộ của Tập đoàn Bosch trên toàn cầu thì từ đầu năm 2015, đã mở rộng hoạt động và có những khách hàng tiềm năng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đánh dấu một cột mốc phát triển mở rộng của trung tâm.

Trong khi đó, với Samsung, ban đầu dư luận cho rằng việc tập đoàn này đầu tư cho R&D chỉ là nhằm thực hiện cam kết với Chính phủ Việt Nam để được hưởng ưu đãi doanh nghiệp công nghệ cao, nhưng những gì mà họ đã làm được ở thị trường Việt Nam đã chứng tỏ, Samsung đầu tư hoàn toàn nghiêm túc và bài bản cho R&D.

Hiện, SVMC có khoảng 1.600 kỹ sư đang làm việc và theo kế hoạch, sẽ đạt 2.800 người vào năm 2018. Nếu tính cả số lượng kỹ sư và kỹ thuật viên đang tham gia công tác R&D tại hai nhà máy của Samsung ở Bắc Ninh và Thái Nguyên, thì con số sẽ lên tới 4.600 người.

Cũng cần nhắc lại một điều rằng, không chỉ Samsung hay Bosch, mà HP, Panasonic, Intel và Microsoft cũng đều đã thực hiện các hoạt động R&D tại Việt Nam. Song quy mô lớn và bài bản như Samsung hay Bosch thì chưa. Trong khi đó, kỳ vọng đặt ra là ngày càng nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới đầu tư cho R&D tại Việt Nam.

“Việt Nam đã trở thành công xưởng lớn sản xuất thiết bị di động, tôi hy vọng trong tương lai nơi đây sẽ trở thành trung tâm thiết kế, trung tâm R&D của thế giới”, ông Thiều Phương Nam, Tổng giám đốc Qualcomm Việt Nam, Lào và Campuchia đã chia sẻ như vậy. Đây thực tế cũng là mong ước lớn của Việt Nam.

Ấn Độ, từ nhiều năm trước đây đã trở thành trung tâm R&D lớn của thế giới, với sự xuất hiện của Microsoft, IBM, Intel, Google, Adobe… Quốc gia này đã được biết đến như một “Thung lũng Silicon thứ hai” và giờ cũng đang trở thành một tâm điểm thu hút FDI tại khu vực châu Á, đồng thời đang nổi lên như là một đối thủ đáng gờm của Việt Nam trong cạnh tranh thu hút FDI. Câu hỏi đặt ra là, Việt Nam có thể làm được và cạnh tranh được với Ấn Độ hay không?

Quay trở lại với câu chuyện của SVMC. Không nhiều người biết, các ứng dụng Spen, S Note, Knox, Smart Switch… đều có dấu ấn của các kỹ sư Việt Nam tại SVMC. Điều đó chứng tỏ, nếu được đầu tư, trí tuệ Việt hoàn toàn có thể tỏa sáng, góp phần đưa Việt Nam tiến lên một bước phát triển cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu. “Chúng tôi đủ trình độ để làm việc ở bất cứ trung tâm R&D chuyên nghiên cứu về phần mềm nào của Samsung”, ông Đỗ Đức Dũng Trưởng phòng Quản lý dự án SVMC khẳng định.

Lý do cốt lõi để Ấn Độ trở thành trung tâm R&D thế giới là nguồn lực. Việt Nam cũng có những điều kiện đó, vậy tại sao không thể làm được? Điều quan trọng là cơ chế, chính sách của Chính phủ làm sao thu hút được đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia cho các hoạt động R&D.