Máy móc ngày càng thông minh hơn mỗi năm, nhưng AI vẫn chưa đáp ứng được sự thổi phồng mà một số hãng công nghệ lớn nhất thế giới tạo ra. AI có thể vượt trội trong các nhiệm vụ nhỏ và cụ thể như chơi cờ vua, nhưng nó phải vật lộn để làm tốt nhiều thứ.

“Thuật toán AI rất tốt trong việc tiếp cận các nhiệm vụ riêng lẻ hoặc các nhiệm vụ bao gồm mức độ thay đổi nhỏ. Tuy nhiên, thế giới thực chứa đựng tiềm năng thay đổi đáng kể, điều mà chúng ta rất kém trong các thuật toán đào tạo của mình”, ông Edward Grefenstette, nhà khoa học nghiên cứu tại Meta AI, trước đây là Facebook AI Research, nói với CNBC.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu AI đã bắt đầu chỉ ra rằng có nhiều cách để thích ứng hiệu quả các phương pháp đào tạo AI với môi trường hoặc nhiệm vụ thay đổi. Ông Grefenstette tin rằng sẽ có nhiều ứng dụng công nghiệp và khoa học của các phương pháp như vậy trong năm nay để tạo ra “những bước nhảy vọt đáng chú ý”.

Mặc dù AI vẫn còn một chặng đường dài trước khi đạt được trí thông minh cấp độ con người, nhưng điều này vẫn không ngăn được những công ty công nghệ lớn như Google, Meta và Amazon đầu tư hàng tỉ USD vào việc thuê các nhà nghiên cứu AI tài năng, đặc biệt là người có khả năng cải thiện mọi thứ từ công cụ tìm kiếm và trợ lý giọng nói cho các khía cạnh của khái niệm mới “metaverse”.

Theo nhà nhân chủng học Beth Singler, người nghiên cứu về AI và robot tại Đại học Cambridge (Anh), tuyên bố về tính hiệu quả và thực tế của AI trong các lĩnh vực đang được gắn nhãn là metaverse sẽ trở nên phổ biến hơn vào năm 2022, khi nhiều tiền hơn được đầu tư vào lĩnh vực này và công chúng bắt đầu công nhận “metaverse” như một thuật ngữ, một khái niệm. Ông Singler cũng cảnh báo có thể có “quá ít cuộc thảo luận” vào năm 2022 về tác động của metaverse đối với “danh tính, cộng đồng và các quyền” của con người.

Gary Marcus, nhà khoa học đã bán công ty khởi nghiệp AI cho Uber và hiện là chủ tịch điều hành Robust AI, nói với CNBC rằng bước đột phá quan trọng nhất của AI vào năm 2022 có thể sẽ là bước đột phá mà thế giới không nhìn thấy ngay lập tức. “Chu kỳ từ khám phá từ phòng thí nghiệm đến thực tế có thể phải mất nhiều năm”, ông Marcus cho hay, đồng thời nói thêm rằng lĩnh vực học sâu (deep learning) vẫn còn một chặng đường dài phía trước.

Theo ông Marcus, thách thức quan trọng nhất đối với AI lúc này là “tìm ra cách để kết hợp tất cả kiến thức khoa học và công nghệ khổng lồ của thế giới” với học sâu. Hiện tại, “học sâu không thể tận dụng tất cả những kiến thức đó, nó bị mắc kẹt hết lần này đến lần khác khi cố gắng học mọi thứ từ đầu. Tôi dự đoán sẽ có những tiến bộ trong năm nay, vấn đề này cuối cùng sẽ mang tính chuyển đổi, hướng tới cái mà tôi gọi là hệ thống kết hợp, nhưng sẽ phải mất vài năm nữa chúng ta mới thấy được lợi nhuận lớn. Điều chúng ta có thể sẽ thấy trong năm nay hoặc năm sau là loại thuốc đầu tiên trong đó AI đóng một vai trò quan trọng trong quá trình khám phá”.

Giám đốc MI6: tình báo toàn cầu chạy đua sở hữu trí tuệ nhân tạo

Các bước tiếp theo của DeepMind

Một trong những bước đột phá lớn nhất của AI trong vài năm qua đến từ phòng nghiên cứu DeepMind có trụ sở tại London (Anh), thuộc sở hữu của Alphabet. Công ty đã tạo ra phần mềm AI có thể dự đoán chính xác cấu trúc mà protein sẽ cuộn lại trong vài ngày, giải quyết “thách thức lớn” 50 năm tuổi, giúp mở đường cho sự hiểu biết tốt hơn về bệnh tật và khám phá thuốc. Neil Lawrence, giáo sư máy học tại Đại học Cambridge, hy vọng DeepMind sẽ nhắm mục tiêu đến nhiều câu hỏi khoa học lớn hơn vào năm 2022.

Các mô hình ngôn ngữ cũng được thiết lập để cải thiện trong năm nay. Mô hình ngôn ngữ nổi tiếng nhất là OpenAI’s GPT-3, nhưng DeepMind hồi tháng 12.2021 cho biết mô hình ngôn ngữ mới “RETRO” của họ có thể đánh bại các mô hình ngôn ngữ khác gấp 25 lần kích thước của nó. Theo bà Catherine Breslin, một nhà khoa học máy học từng làm việc cho Amazon Alexa, Big Tech sẽ chạy đua để hướng tới các mô hình ngôn ngữ ngày càng lớn hơn vào năm 2022.

Mối quan tâm về đạo đức

Có những mối quan tâm lớn xung quanh vấn đề đạo đức của AI, vốn có thể mang tính phân biệt đối xử và thiên vị khi được đào tạo trên một số bộ dữ liệu nhất định. Hệ thống AI cũng đang được dùng để cung cấp năng lượng cho vũ khí tự động. Theo Giáo sư AI Verena Rieser, sẽ có sự tập trung mạnh mẽ hơn vào các câu hỏi đạo đức xung quanh AI trong năm nay. “Tôi không biết liệu AI có thể làm được nhiều thứ mới vào cuối năm 2022 hay không, nhưng hy vọng nó sẽ công bằng hơn, ít thiên vị hơn và toàn diện hơn”.

Samim Winiger, nhà nghiên cứu AI độc lập từng làm việc cho một công ty Big Tech, tin rằng sẽ có những tiết lộ xung quanh việc sử dụng các mô hình học máy trong thị trường tài chính, gián điệp và chăm sóc sức khỏe. “Nó sẽ đặt ra những câu hỏi lớn về quyền riêng tư, tính hợp pháp, đạo đức và kinh tế”, ông Winiger nói với CNBC.