Việc siết chặt quản lý các mạng xã hội đã được các nhà lập pháp Đức đặt ra từ nhiều năm trước. Cựu Bộ trưởng Tư pháp và nay là Bộ trưởng Ngoại giao Đức Heiko Maas từng thúc đẩy mạnh mẽ việc phạt tiền nặng đối với các mạng xã hội vi phạm luật pháp, đặc biệt trong vấn đề kiểm soát Fake News, hay còn gọi là tin tức giả mạo.

Mùa Hè năm ngoái, Quốc hội Liên bang Đức đã thông qua luật về quản lý mạng xã hội (NetzDG), chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2018. Đây là công cụ pháp lý mới nhất và mạnh nhất nhằm quản lý các hoạt động của mạng xã hội, đảm bảo môi trường lành mạnh nhất có thể cho người dùng.

Theo luật này, những dịch vụ mạng xã hội tại Đức nếu để xảy ra tình trạng người dùng lăng mạ, gây thù oán hay phát tán các tin tức giả mạo sẽ đối mặt với án phạt rất nặng, có thể lên đến 50 triệu euro, tương đương khoảng 1.350 tỷ đồng.

Đức cũng muốn dùng công cụ pháp lý này để hạn chế các loại hình tội phạm trên môi trường mạng xã hội, đặc biệt là hoạt động của các tổ chức cực đoan, các nhóm khủng bố.

Các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội dù không vui vẻ chút nào nhưng vẫn buộc phải tuân thủ các quy định mới của luật NetzDG. Facebook, YouTube, Twitter... theo đó đã đầu tư các công cụ mạnh để lọc những nội dung vi phạm, cũng như cho phép người dùng khiếu nại đồng thời tiến hành xử lý các phản hồi trong vòng 24 giờ.

Đức hiện có khoảng 38 triệu người sử dụng các mạng xã hội, trong đó Whatsapp chiếm tỷ lệ cao nhất với 79%, tiếp đến là Facebook với 59%, Instagram với 30%. Twitter chỉ xếp thứ 5 về mức độ phổ biến tại Đức, sau cả YouTube và Snapchat.

Theo thống kê của các nhà quản lý, có khoảng 310.000 tài khoản Facebook của người tại Đức bị ảnh hưởng trong vụ bê bối dữ liệu Cambridge Analytica. Tính trong toàn khu vực châu Âu, khoảng 2,7 triệu tài khoản có tên trong số 87 triệu tài khoản Facebook trên thế giới bị Cambridge Analytica sử dụng trái phép các thông tin cá nhân.

Kết quả thăm dò của tạp chí Focus hồi cuối tháng Ba cho thấy khoảng 49% người dùng ở Đức có ý định đóng tài khoản cá nhân trên các mạng xã hội, bao gồm Facebook, Instagram và Twitter. Lo ngại về việc thiếu các biện pháp bảo vệ dữ liệu là một trong những nguyên nhân chính khiến người dùng muốn đóng các tài khoản trên mạng xã hội.

Ngày 5/4, Bộ trưởng Tư pháp Đức Katarina Barley kêu gọi các quốc gia châu Âu phản ứng thích đáng đối với mạng xã hội Facebook về vụ rò rỉ thông tin nghiêm trọng với số người bị ảnh hưởng đang tăng lên rất nhiều so với ước tính ban đầu.

EU đã thiết lập những quy định mới sẽ có hiệu lực từ tháng Năm tới, theo đó yêu cầu các công ty truyền thông xã hội bảo mật tốt hơn đối với các thông tin cá nhân trên mạng nếu không sẽ phải chịu phạt tối đa 4% thu nhập hàng năm. Tuy nhiên, Bộ trưởng Tư pháp Đức cho rằng những biện pháp này chưa đủ tính răn đe và nhấn mạnh cần phải có những luật định rõ ràng với các công ty truyền thông xã hội.

Vụ bê bối dữ liệu cá nhân mới nhất liên quan đến Facebook cho thấy, việc Đức siết chặt quản lý các mạng xã hội là rất cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh người dùng chủ quan, không thể lường hết được những tác động tiêu cực và khó có thể tự bảo vệ mình khi tham gia các hoạt động trên mạng xã hội.