- Các hình thức học tập, giải trí kỹ thuật số đang định hình lại cách con người tiếp cận, chia sẻ và tiêu thụ tri thức. Đây là chủ đề được đặt ra tại Diễn đàn Xuất bản số 2025 Diễn đàn Xuất bản Số 2025 (Digital Publishing Summit 2025 - DPS 2025) vừa khai mạc sáng nay (24/6) tại Hà Nội, theo hình thức Offline kết hợp Livestream. Đây là sự kiện do Alpha Books phối hợp cùng Liên minh Sáng tạo Nội dung số Việt Nam (DCCA), Trung tâm Bản quyền số (DCC) tổ chức, dưới sự bảo trợ của Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA).
Định hình tương lai ngành xuất bản trong bối cảnh mới
Diễn đàn Xuất bản số 2025 là sự kiện đầu tiên được tổ chức dành riêng cho ngành xuất bản tại Việt Nam.
Theo đại diện Ban tổ chức, chương trình được định vị sẽ là sự kiện thường niên, quy tụ các nhà quản lý, chuyên gia công nghệ, đơn vị xuất bản - phát hành, startup nội dung số và doanh nghiệp chuyển đổi số để cùng đối thoại, kết nối và định hình tương lai ngành xuất bản trong thời đại AI và chuyển đổi số.
Phát biểu tại Diễn đàn, TS. Nguyễn Minh Hồng - Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam - nhận định: "Chúng ta đang sống trong thời đại mà công nghệ không chỉ thay đổi cách giao tiếp, học tập hay làm việc, mà còn định hình lại cách con người tiếp cận, chia sẻ và tiêu thụ tri thức. Trong bối cảnh đó, ngành xuất bản - vốn gắn liền với truyền thống và văn hóa - đang đứng trước những cơ hội và thách thức chưa từng có".
Từ góc độ tiếp cận ấy, kỳ vọng của Ban tổ chức cũng như mối quan tâm của các đại biểu đến từ cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp công nghệ, đơn vị xuất bản - phát hành... khi đến với Diễn đàn Xuất bản số lần này là cùng cập nhật xu thế công nghệ, nhận diện các vấn đề của ngành cũng như kết nối các bên, hướng tới mục tiêu định hình và phát triển tương lai ngành xuất bản trong thời đại mới - thời đại của chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ hiện đại...
"Cùng đó, Diễn đàn ra đời như một cầu nối quan trọng, góp phần thúc đẩy văn hóa đọc thời đại số, đồng thời mở ra những hướng đi mới cho toàn ngành" - TS. Nguyễn Minh Hồng nhấn mạnh.
Xuất bản số - con đường chông gai đi đến "mỏ vàng"
Xuất bản số đang là “mỏ vàng” toàn cầu với doanh số ước tính lên đến 120 tỷ USD, mở ra dư địa phát triển rộng lớn cho các doanh nghiệp nội dung. Tuy nhiên, con đường khai thác "mỏ vàng" đó không hề dễ dàng với các doanh nghiệp và đơn vị trong ngành tại Việt Nam.
Trong phiên thảo luận chuyên đề "Những mô hình kinh doanh mới của xuất bản trong kỷ nguyên số" sáng 24/6, ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) - cho biết: Hiện nay có 33 nhà xuất bản (chiếm 54% số nhà xuất bản của Việt Nam) đã tham gia vào thị trường xuất bản số. Số lượng sách điện tử được đưa lên mạng chiếm khoảng 10-15% sách xuất bản. Tuy nhiên, mức độ lan tỏa của sách trên môi trường số lại khá thấp, chưa được như kỳ vọng.
Ông Nguyên cho rằng để tạo sức lan tỏa cho sách, những người trong cuộc cần có tiếng nói chung, đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm từ nhiều phía.
Liên quan đến chủ đề này, ông Nguyễn Cảnh Bình - Chủ tịch Alpha Books, Viện trưởng Viện Lãnh đạo ABG - cũng chia sẻ ý kiến về chủ đề “Xuất bản chuyển mình trong kỷ nguyên số”. Theo đó, những ứng dụng công nghệ trong ngành xuất bản đã mang lại nhiều cảm hứng: xuất bản không chỉ là phát hành sách, mà là kiến tạo một hành trình học hỏi - cá nhân hóa, tương tác và lan tỏa tri thức thông qua các định dạng số mới như Flashcards, ebooks song ngữ, video microlearning…
Bên cạnh đó, diễn giả Lê Quốc Vinh - Phó Chủ tịch Fonos - lại đề cập đến một vấn nạn nhức nhối trong bài tham luận "Số hóa nội dung - Sứ mệnh, thói quen & hợp lực", đó là vấn đề vi phạm bản quyền.
Theo đó, trước xu hướng phát triển của ngành xuất bản số trên thế giới, trong những năm vừa qua, các doanh nghiệp kinh doanh xuất bản Việt Nam đã trải qua nhiều thử nghiệm để tìm cách chuyển đổi nội dung sách in sang định dạng số, đảm bảo giữ lại trải nghiệm đọc sách truyền thống để thu hút độc giả. Trong đó, các giải pháp như sách điện tử (ebook), sách nói, các hình thức kết hợp âm thanh và hình ảnh (audio book, video book) đã được từng bước thử nghiệm nhằm tạo ra trải nghiệm đọc, nghe sách mới...
Tuy nhiên, trong khi các đơn vị phải đầu tư tốn kém về phí bản quyền, nhân lực, thời gian... để tạo ra một phiên bản ebook, audio book, video book, thì những kẻ "ăn sẵn" có thể dễ dàng tạo một website để bán sách lậu, hoặc dùng AI để tạo ra một landing page (trang thu thập khách hàng tiềm năng) rất nhanh.
Chia sẻ này nhận được sự đồng tình từ các chuyên gia, khi có nhiều ý kiến cho rằng, cần đẩy mạnh công tác bảo vệ bản quyền nhằm thúc đẩy xuất bản số, đồng thời hình thành hệ tri thức số của người Việt…
| Diễn đàn Xuất bản số 2025 tập trung vào 5 nội dung chính: cập nhật xu hướng xuất bản quốc tế, khu vực và trong nước, giúp nhìn rõ hơn về bức tranh toàn cầu, từ đó định hình chiến lược phát triển phù hợp với bối cảnh Việt Nam; chia sẻ vai trò của các công nghệ mới như AI, dữ liệu lớn, blockchain… trong chuyển đổi mô hình xuất bản truyền thống sang xuất bản số; Kết nối các tổ chức, cá nhân trong chuỗi cung ứng nội dung và dịch vụ xuất bản, tạo nền tảng cho những liên minh hợp tác bền vững; thu hút các ý tưởng, dự án đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực xuất bản có ứng dụng công nghệ, từng bước hình thành một Vườn ươm công nghệ xuất bản Việt Nam. Và trên hết, là cùng nhau hướng tới mục tiêu chung: xây dựng một nền tảng xuất bản số - do người Việt phát triển, vì cộng đồng Việt phục vụ - bắt nhịp với thế giới. |
