Trong ấn bản tài khoá 2024 của “Chương trình Chính sách ưu tiên hiện thực hóa Xã hội Kỹ thuật số”, tình trạng “thâm hụt kỹ thuật số” của Nhật Bản lần đầu tiên được đề cập tới, cho thấy vấn đề ngày càng nhức nhối do chi phí cấp phép phần mềm, lưu trữ đám mây và quảng cáo trực tuyến tăng cao.

Dữ liệu cán cân thanh toán từ Ngân hàng Nhật Bản ghi nhận mức thâm hụt đối với các dịch vụ liên quan đến kỹ thuật số đã tăng hơn gấp đôi kể từ năm 2015 lên 5,35 nghìn tỷ yên (33,7 tỷ USD) vào năm ngoái. Đây là một yếu tố khiến cán cân thanh toán dịch vụ tổng thể của nước này mất cân bằng ngay cả khi ngành du lịch đã phục hồi.

Nhu cầu về các dịch vụ kỹ thuật số tiếp tục mở rộng cùng với sự phát triển rộng rãi hơn của trí tuệ nhân tạo (AI) tổng hợp. Phần lớn nhu cầu này được đáp ứng bởi những "gã khổng lồ" công nghệ Mỹ như Google, Amazon và Microsoft.

Việc cạnh tranh với những công ty ngoại và sau là giảm phụ thuộc vào họ không phải nhiệm vụ dễ dàng. Những thách thức của Nhật Bản bao gồm việc thiếu tiến bộ trong việc tạo ra các sản phẩm và dịch vụ riêng để gia tăng giá trị cũng như tái cơ cấu tổ chức các công ty.

Báo cáo nghiên cứu nêu rõ các doanh nghiệp Nhật Bản "cần thể hiện kết quả trong việc cải thiện năng suất và tạo ra các hoạt động kinh doanh mới".

Tuần trước, Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số Taro Kono thừa nhận rằng ngành công nghiệp CNTT và kỹ thuật số của Nhật Bản vẫn còn một chặng đường dài để trở nên cạnh tranh hơn.

Để đặt nền móng cho việc xây dựng ngành công nghiệp kỹ thuật số, Tokyo lên kế hoạch kêu gọi thiết lập khuôn khổ để thúc đẩy tích hợp dữ liệu cũng như đào tạo nhân tài cần thiết cho chuyển đổi số.

Các hệ thống cũ đang cản trở nhiều công ty tiến hành số hóa. Nhật Bản phải đối mặt với cái được gọi là “bờ vực kỹ thuật số 2025” - thời điểm những nhân sự có kinh nghiệm và kiến thức vận hành các hệ thống cũ hết tuổi lao động. Bộ Công nghiệp nước này ước tính, nền kinh tế có thể thiệt hại lên tới 12 nghìn tỷ yên mỗi năm khi nguy cơ phát sinh lỗi trong các hệ thống.

Nhằm giải quyết các thách thức, giới chuyên gia nhận định cần có nhóm liên ngành cùng xây dựng kế hoạch. Trong đó, chính phủ sẽ thúc đẩy việc sử dụng công nghệ đám mây, vốn có chi phí tương đối phải chăng và dễ dàng thích ứng với những thay đổi của môi trường kinh doanh. 

Mục tiêu của kế hoạch cũng bao gồm đào tạo thêm chuyên gia về an ninh mạng, một lĩnh vực ngày càng quan trọng khi các cuộc tấn công mạng trở nên thường xuyên hơn.

Nhật Bản đặt mục tiêu có 50.000 chuyên gia bảo mật thông tin được chứng nhận cấp quốc gia vào năm tài chính 2030, tăng từ khoảng 20.000 của tháng 4/2023. Chính phủ mong muốn tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các nhà cung cấp khu vực và doanh nghiệp vừa và nhỏ có được kiến ​​thức và kỹ năng cơ bản về an ninh mạng.