Mức độ phổ biến ngày càng tăng của TikTok đã khiến nhiều nền tảng khác sao chép cách vận hành của nó. YouTube từng là nơi thanh thiếu niên xem các video giải trí dài hàng chục phút. Nhiều bậc phụ huynh cấm con cái họ xem TikTok, coi YouTube là một giải pháp thay thế an toàn hơn.

Tuy nhiên, kể từ khi ra mắt YouTube Shorts hai năm trước tại Hoa Kỳ, YouTube trông giống TikTok hơn bao giờ hết - một nghiên cứu mới cho thấy đây là vấn đề lớn. Việc xem các video TikTok kéo dài 15 giây vô tận sẽ làm ảnh hưởng tới khả năng chú ý của trẻ em, khiến chúng khó tham gia vào các hoạt động không mang lại sự hài lòng tức thì, một hiệu ứng mà các nhà nghiên cứu gọi là “bộ não TikTok”.

Các video dài hơn vẫn có trên YouTube tuy nhiên hiện tại chính những video ngắn mới thu hút được sự chú ý của trẻ em. YouTube Shorts có thời lượng tối đa là 60 giây. Dịch vụ này hiện đã cán mốc hơn 2 tỉ người dùng theo dõi mỗi tháng, tăng từ 1,5 tỉ một năm trước, công ty mẹ Alphabet cho biết vào tháng trước.

Một số phụ huynh cho biết những đứa trẻ trước đây có thể điều chỉnh việc xem YouTube của mình giờ gặp khó khăn khi rời khỏi các video ngắn. Một nghiên cứu mới từ Đại học Tài chính và Kinh tế Quý Châu ở Trung Quốc và Đại học Western Michigan đã phát hiện ra rằng các video dạng ngắn như video trên YouTube và TikTok thu hút mọi người thông qua “những cảm giác hồi hộp ngắn ngủi”, điều này có thể giúp dễ dàng phát triển hành vi gây nghiện.

Người phát ngôn của YouTube, Ivy Choi, cho biết nghiên cứu về tác động của nội dung dạng ngắn đối với giới trẻ vẫn còn ở giai đoạn đầu và công ty đang theo dõi chặt chẽ. Bà nói thêm rằng lời nhắc nghỉ giải lao và đi ngủ sẽ được bật mặc định cho người dùng từ 13 đến 17 tuổi.

Choi cho biết: “Tại YouTube, việc bảo vệ sự an toàn và hạnh phúc của những người trẻ tuổi và gia đình họ là cốt lõi trong công việc của chúng tôi, bao gồm cả YouTube Shorts. Chúng tôi tiếp tục cải tiến trải nghiệm Shorts để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của những người trẻ tuổi và gia đình họ, bao gồm cả việc hợp tác với các chuyên gia bên thứ ba để cung cấp giải pháp cho công việc của chúng tôi”.

Ông Robert Verderese cho biết cậu con trai 14 tuổi của ông đã quá say mê với YouTube Shorts đến nỗi dường như cậu không thể nghe thấy bố yêu cầu cậu đặt điện thoại xuống, mặc dù cậu không đeo tai nghe.

“Tôi đã nói, 'Bố sẽ cho con 1.000 USD nếu con nhìn bố ngay bây giờ' và ba giây sau, con tôi nhìn lên và hỏi Cái gì ạ?", ông Verderese cho hay.

Con trai của ông Verderese thường tìm đến YouTube để xem video hướng dẫn chơi game. Tuy nhiên, thay vì dành thời gian cho các nội dung dài và chi tiết, cậu chủ yếu xem Shorts để tham khảo. Ngoài ra, Shorts cũng là nơi cậu dùng để giải trí, đến mức quên ăn ngủ.

Ông Verderese đã quá thất vọng với các video ngắn đến mức ông ấy đã gửi email cho Alphabet để xem liệu có cách nào để tắt tính năng Shorts hoặc đặt giới hạn thời gian cho các video ngắn không.

Nghiên cứu từ các trường đại học Trung Quốc và Michigan, được công bố trong tháng này trên “Máy tính trong Hành vi của Con người”, một tạp chí học thuật xem xét công nghệ từ góc độ tâm lý, cho thấy mối quan tâm của ông Verderese về các video ngắn không phải là phản ứng thái quá.

Các nghiên cứu trước đây cũng phát hiện ra rằng việc xem các video có nhịp độ nhanh sẽ cản trở khả năng thực hiện nhiệm vụ của trẻ một cách chính xác và làm giảm khả năng kiểm soát các cơn bốc đồng của chúng .

Gloria Mark, giáo sư tin học tại Đại học California, Irvine, cho biết: “Khi trẻ em dành nhiều thời gian xem các video ngắn, chúng sẽ liên tục bị kích thích bởi những thay đổi nhanh chóng về mặt nội dung".

Gloria Mark, giáo sư tin học tại Đại học California, cho rằng việc thường xuyên xem video có nhịp độ nhanh có thể khiến những thứ khác trở nên nhàm chán. Điều này gây hàng loạt vấn đề về tiếp thu, chẳng hạn không thể tập trung vào hoạt động có nhịp độ chậm như làm bài tập ở trường hay đọc sách.

Theo giáo sư Mark, cách tốt nhất để phụ huynh có thể hạn chế con xem video ngắn là lập cho chúng các mục tiêu thực tế trong cuộc sống, hoặc ít nhất tạo cơ hội để chúng ra ngoài nhiều hơn. Điều này giúp trẻ không còn bị cuốn vào các video ngắn được cuộn vô tận.

Được biết, hiện tại YouTube là ứng dụng mạng xã hội được thanh thiếu niên Mỹ sử dụng nhiều nhất, với 19% nói rằng họ xem YouTube gần như liên tục, theo một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Pew được công bố vào tháng Tư.

Ông Scott Migliori, nhà quản lý tài chính ở Mill Valley, California, nói ông không thể đưa ra lý do đủ thuyết phục để khẳng định YouTube Shorts là nguyên nhân khiến con trai 14 tuổi không còn hứng thú đọc sách sáu tháng qua. Nhưng khi chứng kiến con mình chìm đắm trong video ngắn, ông cảm thấy bất an hơn bao giờ hết.

"Tôi từng lo con trai có thể nghiện game. Nhưng bây giờ tôi không còn suy nghĩ đó, thậm chí khuyên con hãy chơi Fortnite", ông Migliori nói. "Theo tôi, game gây ít tác động tiêu cực đến não bộ hơn vì ít nhất nó mang tính xã hội và liên quan đến tinh thần đồng đội, trái ngược với việc xem video ngắn một mình".

Con trai ông trước đây rất thích xem các trận bóng rổ, tuy nhiên giờ chỉ xem highlight của các trận đấu thông qua tính năng “keyplay” trên YouTube TV. Ông Migliori cho rằng: “Giới trẻ giờ chỉ muốn nhanh chóng đạt được sự hài lòng tức thời".