Đơn khiếu nại cho rằng Youtube, nền tảng chia sẻ video trực tuyến lớn nhất thế giới thuộc sở hữu của Google, đã thu thập và kiếm lời từ những thông tin cá nhân của trẻ em và trẻ vị thành niên ở trên trang của họ, bất chấp việc công ty nói nền tảng này chỉ dành cho người xem từ 13 tuổi trở lên.

Liên minh bảo vệ người tiêu dùng này khẳng định Youtube đã vi phạm vào Điều luật Bảo vệ Quyền riêng tư Trực tuyến của Trẻ em tại Mỹ, một điều luật của Liên bang đòi hỏi các công ty phải có được sự cho phép của cha mẹ trước khi thu thập thông tin, dữ liệu của trẻ em dưới 13 tuổi. Liên minh cũng yêu cầu Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) thực hiện điều tra và xử phạt thích đáng.

"Google đã liên tục tăng cường dịch vụ hướng đến trẻ em ở Mỹ và trên toàn thế giới mà không có một chút hiểu biết gì về luật lệ và trách nhiệm của họ," theo Jeffrey Chester, Giám đốc điều hành của Trung tâm Dân chủ Số hóa Mỹ - một trong những đoàn dẫn đầu Liên minh bảo vệ người tiêu dùng. "Họ đang sống trong một thế giới của những ảo tưởng trực tuyến và ngầm phủ nhận rằng họ đang phục vụ cho trẻ nhỏ."

Những quy định về quyền riêng tư của trẻ em này được trình bày trong Bộ luật Bảo vệ Quyền riêng tư Trực tuyến của Trẻ em (COPPA) từ năm 1998. Ủy ban Thương mại Liên Bang Mỹ đã mở rộng điều luật vào năm 2012, cho rằng những điều luật này cần được cập nhật cho kỷ nguyên của thiết bị di động.  

Trong dơn khiếu nại được nộp cho Ủy ban vào 9/4/2018, liên minh bảo vệ người tiêu dùng cho rằng Youtube có thể thu thập những thông tin của trẻ em dưới 13 tuổi ngay tại trang chính của họ, nơi có chứa phim hoạt hình, các video cho trẻ mẫu giáo và hàng nghìn clip mở hộp đồ chơi với hàng triệu lượt xem.

Về phía Youtube, các điều khoản dịch vụ của kênh video này chỉ rõ rằng những người xem truy cập vào trang chính của họ cần đảm bảo rằng họ ít nhất 13 tuổi, trong đó bao gồm việc đồng ý với những điều khoản về riêng tư này của Google, bản tóm tắt về cách công ty này thu thập thông tin ở các cá nhân, sau đó phù hợp hóa những quảng cáo và dịch vụ dành cho người xem. Nghĩa là, chỉ bằng việc xem video trên kênh Youtube từ trình duyệt hoặc ứng dụng điện thoại gốc, những người xem đã cho phép Google truy cập dữ liệu liên quan đến thiết bị, vị trí, thói quen duyệt web, số điện thoại và những thứ khác, theo như điều khoản này khẳng định.

Tuy vậy, liên minh bảo vệ người tiêu dùng cho rằng với kiểu theo dõi và thu thập thông tin như thế này, các công ty buộc phải có sự đồng ý của phụ huynh trước. Họ có thể thu thập một số thông tin để cung cấp các quảng cáo có liên quan, nhưng sẽ cần phải xin ý kiến nếu muốn dùng những thông tin đã thu thập đó vào các mục đích khác như quảng cáo theo hành vi người dùng (behavioural advertising) hay lập hồ sơ người dùng. Ví dụ, trong điều khoản riêng tư của ứng dụng Youtube Kids cũng có ghi rõ rằng nó "không cho phép quảng cáo dựa trên sở thích hay tiếp thị lại (re-marketing)".

"Chúng tôi chưa nhận được lá thư này nhưng rất mong chờ để đọc nó," một người phát ngôn cho Ủy Ban Thương mại Liên Bang nói trong một e-mail. Bà cũng nói thêm rằng cơ quan "rất nghiêm túc" với Bộ luật này và đã xử lý nghiêm khắc hàng chục vụ việc tương tự.

Về phía Youtube, công ty cho biết mình chưa nhận được đơn khiếu nại nhưng cũng khẳng định "Việc bảo vệ trẻ em và gia đình đã và sẽ luôn là sự ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Chúng tôi sẽ đọc đơn khiếu nại này thật kĩ càng và xem xét liệu chúng tôi có thể làm gì để cải thiện bản thân".

"Chính vì Youtube không phải dành cho trẻ em, nên [chúng tôi] đã đầu tư rất nhiều để tạo ra ứng dụng Youtube Kids - một phiên bản thay thế đặc biệt của Youtube dành riêng cho các khán giả nhỏ tuổi." - Youtube nói thêm, theo trích dẫn của báo Strait Times.

Josh Golin, giám đốc điều hành của Campaign for a Commercial-Free Childhood (tạm dịch: Chiến dịch vì tuổi thơ phi thương mại), cũng đồng thời là người dẫn đầu liên minh bảo vệ người tiêu dùng, nói rằng YouTube đang "chủ ý đóng gói các nội dung của trẻ dưới 13 tuổi để đem lại lợi ích cho các nhà quảng cáo". Để kêu gọi ủng hộ cho vụ kiện lần này, liên minh đã chia sẻ nhiều hình chụp màn hình những quảng cáo búp bê Barbie xuất hiện ở giữa các video dành cho trẻ em. Họ cũng chỉ ra rằng số lượng các kênh dành cho trẻ em mới biết đi, biết nói, mới học mẫu giáo, được gộp lại trong "Google Preferred" (tạm dịch: "Google Ưa thích") - một bộ sưu tập các video đứng đầu trên trang chính và ứng dụng của Youtube - đều được kiểm tra và đóng gói lại cho các nhà tiếp thị.

Trong thời gian gần đây, Youtube đã liên tục vấp phải những chỉ trích về việc quản lý nền tảng của mình. Cách đây không lâu, người dùng phát hiện trên ứng dụng Youtube Kids xuất hiện rất nhiều video "thuyết âm mưu" có chứa thông tin sai lệch, xuyên tạc gây ảnh hưởng đến trẻ em. Tồi tệ hơn, thảm họa xả súng tại văn phòng trụ sở của Youtube cũng bắt nguồn từ chính sách quảng cáo và kiểm duyệt của nền tảng.

Trong nỗ lực giải quyết vấn đề, Youtube cho biết công ty sẽ sàng lọc video từ các kênh xuất hiện trên Google Preferred theo cách thủ công. Họ cũng đã ký thỏa thuận với các công ty đồ chơi như Mattel, cho rằng quảng cáo đồ chơi sẽ giúp những kênh dành riêng cho trẻ em có thể thu hút được độc giả.

Theo Dylan Colline, Giám đốc điều hành của SuperAwesome, một công ty công nghệ bảo mật được sử dụng bởi các thương hiệu bán sản phẩm cho trẻ em, nói rằng các câu hỏi xung quanh việc thu thập thông tin sẽ chỉ ngày càng tăng khi trẻ em tiếp tục sử dụng những nền tảng vốn dành cho người lớn.

"Thung lũng Silicon - nơi tập hợp những tập đoàn công nghệ và nền tảng hàng đầu - giờ có thêm trách nhiệm là tìm ra cách để dịch chuyển từ việc xây dựng công nghệ dành cho người lớn sang công nghệ cho đối tượng trẻ em", Collin nói. "Tôi không nghĩ rằng bất kể công ty nào, kể cả Facebook, Youtube hay Snapchat, có thể cố che giấu với cộng đồng sự thật rằng số lượng trẻ em xem nội dung trực tuyến vào thời điểm hiện tại đã tăng gấp 10 lần so với cách đây 6 - 7 năm về trước, khi những sản phẩn này còn đang trong quá trình phát triển".