Đầu năm nay, trong một bản tin trên VTV cho biết, Chi Cục Thuế Quận Cầu Giấy trong năm 2020 đã ghi nhận một cá nhân thu nhập tới 330 tỷ đồng tự nguyện đến kê khai và nộp thuế. Công việc của cá nhân này là sáng tác phần mềm đăng tải trên Google Play và App Store. Với tổng thu thập 330 tỷ đồng, cá nhân này đã nộp thuế 23,4 tỷ đồng. Tương tự, một cá nhân khác nộp thuế tiêu biểu cũng thuộc Quận Cầu cũng sáng tác phần mềm đăng tải trên các ứng dụng, thu nhập 260 tỷ đồng, nộp thuế 18,1 tỷ đồng.

Như vậy thuế suất mà 2 cá nhân này phải chịu trên thu nhập phát sinh từ sáng tác phần mềm là 7%. Con số này chênh lệch lớn so với thuế suất lũy tiến lên đến 35% đối với các cá nhân có thu nhập tính thuế trên 960 triệu đồng/năm (hoặc trên 80 triệu đồng/tháng).  

Cụ thể, biểu thuế suất thuế TNCN hiện hành đang được áp dụng:

Cách tính thuế TNCN:

Thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công là tổng số thuế tính theo từng bậc thu nhập. Số thuế tính theo từng bậc thu nhập bằng thu nhập tính thuế của bậc thu nhập nhân (×) với thuế suất tương ứng của bậc thu nhập đó.

Phương pháp tính thuế lũy tiến từng phần được cụ thể hóa theo Biểu tính thuế rút gọn như sau:

Tại sao có sự chênh lệch lớn như vậy?  

Theo báo Thanh niên, mới đây Bộ Tài chính đã có văn bản trả lời về vấn đề này. Quy định hiện hành có 10 khoản thu nhập thuộc diện chịu thuế Thu nhập cá nhân với các mức thuế suất và cách tính thuế khác nhau. Trong đó chỉ có thu nhập từ tiền lương, tiền công áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần với các mức thuế từ 5-35%, các khoản thuế khác áp dụng theo thuế suất toàn phần.

Với các cá nhân đăng ký hoạt động kinh doanh hiện áp dụng theo biểu thuế toàn phần chi tiết theo từng ngành nghề. Ví dụ với ngành nghề kinh doanh cung cấp dịch vụ (bao gồm cung cấp nội dung thông tin số) chịu thuế suất giá trị gia tăng 5%, thuế TNCN 2% và tổng hai loại thuế này là 7%.

Tờ Thanh niên cũng cho biết thêm, Bộ Tài chính cho biết việc so sánh giữa thuế của cá nhân kinh doanh là 7% và mức thuế cao nhất của cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công 35% là không phù hợp. Nguyên nhân là bởi khoảng 90% cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công chỉ ở bậc 1 và bậc 2 với mức từ 5-10%.

Ngoài ra việc thuế suất với cá nhân hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh tương đồng với thuế suất của doanh nghiệp cùng loại hình kinh doanh là phù hợp. Quy định này phù hợp với thông lệ quốc tế.

Theo tiến sỹ Lê Đạt Chí, trường Đại học kinh tế Tp.HCM, việc áp dụng bậc thuế lũy tiến đến mức 35% khiến nhiều người không có động lực gia tăng thu nhập và tìm nhiều cách để né thuế. Ví dụ với những cá nhân ở vị trí cấp quản lý thường thỏa thuận với công ty để chuyển thu nhập sang hình thức nhận cổ phiếu thưởng. Lý do bởi thuế thu nhập cá nhân đối với cổ phiếu thưởng chỉ là 5%.