Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo sẽ "cướp việc" của con người hay giúp họ tăng năng suất làm việc ? Đóng góp vào chủ đề gây tranh luận này, Microsoft hôm nay công bố các kết quả nghiên cứu mới nhất của công ty từ báo cáo Chỉ số Xu hướng Công việc năm 2023 với tiêu đề: “Liệu AI có thay đổi cách con người làm việc?”. 

Tốc độ công việc tăng nhanh hơn so với khả năng của con người

Báo cáo Chỉ số Xu hướng Công việc 2023 đã thực hiện khảo sát 31.000 người đại diện cho nhiều ngành nghề khác nhau tại 31 quốc gia, trong đó có 14 nước thuộc Châu Á Thái Bình Dương cùng với dữ liệu đo lường hiệu suất công việc từ email, cuộc họp, trò chuyện trên Microsoft 365, và xu hướng lao động trên LinkedIn.

Dữ liệu cho thấy tốc độ công việc đã tăng nhanh hơn so với khả năng của con người và điều này đang ảnh hưởng đến sự đổi mới. Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) thế hệ tiếp theo sẽ giải phóng bớt gánh nặng công việc. Theo đó, các tổ chức tiên phong trong việc áp dụng AI sẽ có khả năng tăng cường sự sáng tạo và năng suất cho nhân viên.

Theo bà Nguyễn Quỳnh Trâm - Tổng Giám đốc Microsoft Việt Nam, AI đã và đang tạo ra một phương thức làm việc hoàn toàn mới, AI không chỉ là một công cụ, mà đã trở thành một trợ lý ảo của con người, giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng từ dữ liệu số khổng lồ và thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo. Trong xu thế đó, các nhân sự khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APAC) là những người rất lạc quan về khả năng "cộng tác" với AI. 

“Cụ thể, nghiên cứu Chỉ số Xu hướng Công việc của chúng tôi cho thấy 78% đáp viên đến từ khu vực này sẵn sàng giao càng nhiều việc cho AI càng tốt để họ có thể giảm bớt khối lượng công việc. Do đó, điều quan trọng nhất đối với mọi nhà lãnh đạo hiện nay là làm sao tận dụng được AI để giảm bớt khối lượng công việc, thúc đẩy sự sáng tạo và xây dựng năng lực sử dụng AI cho nhân viên”, bà Nguyễn Quỳnh Trâm cho biết. 

Làm thế nào để tăng năng suất làm việc với AI? 

Theo Báo cáo Chỉ số Xu hướng Công việc 2023, có 3 kết luận quan trọng mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp cần quan tâm nếu muốn áp dụng AI một cách có trách nhiệm trong tổ chức của mình: Đó là gánh nặng từ dữ liệu số, cách "cộng sinh" với AI và việc mọi nhân viên đều cần có năng lực sử dụng AI.

Liên quan đến gánh nặng dữ liệu số đang buộc chúng ta phải đổi mới, theo Báo cáo nói trên, tất cả chúng ta đều đang “mắc kẹt” với một khối lượng dữ liệu số khổng lồ. Những dữ liệu từ email, các cuộc họp và trò chuyện đã vượt quá khả năng xử lý của chúng ta. Mỗi phút chúng ta phải dành ra để xử lý các dữ liệu số là một phút dành cho công việc sáng tạo đã bị bỏ lỡ. 

Theo đó, có đến 76% số người trả lời khảo sát ở Việt Nam nói rằng họ không có đủ thời gian và năng lượng để hoàn thành công việc (tỉ lệ này trên toàn cầu là 64%) và họ có nhiều khả năng gặp khó khăn với sự đổi mới và tư duy chiến lược hơn 6,6 lần (tỉ lệ này trên toàn cầu là 3,5 lần).

Cùng đó, 65% lãnh đạo người Việt Nam bày tỏ sự lo lắng về tình trạng thiếu sáng tạo và đổi mới trong công việc (tỉ lệ này trên toàn cầu là 60%). 

Chỉ 63% người lao động Việt Nam cho rằng sự có mặt của họ trong các cuộc họp là cần thiết (tỉ lệ này trên toàn cầu là 35%).

Và 79% người lao động Việt Nam đồng ý rằng họ không thể duy trì sự tập trung trong cả ngày làm việc (tỉ lệ này trên toàn cầu là 68%).

Bên cạnh đó, có thể thấy một "liên minh" mới gồm AI và người lao động đã được hình thành. Theo Báo cáo, trong khi 54% người lao động Việt Nam cho biết họ lo lắng Al sẽ thay thế vị trí công việc của họ, thì có tới 90% mong muốn giao càng nhiều việc càng tốt cho Al để giảm bớt khối lượng công việc (tỷ lệ này trên toàn cầu lần lượt là 49% và 70%).

Cứ 10 người lao động Việt Nam thì có 9 người cảm thấy thoải mái khi sử dụng Al không chỉ cho các công việc hành chính (94%) mà còn cho công việc phân tích (94%) và thậm chí cả các khía cạnh sáng tạo trong công việc của họ (91%) (và tỷ lệ này trên toàn cầu lần lượt là 76%, 79%, và 73%).

Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam cho rằng Al sẽ mang lại giá trị tại nơi làm việc bằng cách tăng năng suất làm việc (35%) hơn là cho rằng AI sẽ thay thế nhân viên (16%) – gấp 2,2 lần; (con số này trên toàn cầu là 1,9 lần, với tỷ lệ lần lượt là 31% và 16%).

Với điều này, 94% các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam cho biết nhân viên của họ sẽ cần những kỹ năng mới để chuẩn bị cho sự phát triển của Al (tỷ lệ này trên toàn cầu là 82%); 80% người lao động Việt Nam cho biết họ hiện chưa có đủ năng lực phù hợp để hoàn thành công việc (tỷ lệ này trên toàn cầu là 60%).