Dự án “Ánh sáng Hi vọng” là chương trình chăm sóc sức khỏe mắt, phòng chống mù loà kéo dài 1 năm tại Việt Nam. Chương trình do Novartis Việt Nam phối hợp với tổ chức phát triển quốc tế Fred Hollows Foundation triển khai nhằm hưởng ứng Tuần lễ Glôcôm Thế giới (7-13/3/2021) và Ngày Thị giác Thế giới (14/10/2021). 

Chương trình hướng đến tăng khả năng tiếp cận đối với các dịch vụ chăm sóc mắt thông qua loạt sáng kiến cụ thể như khám sàng lọc cộng đồng, giáo dục sức khỏe mắt toàn diện tại 3 tỉnh Đà Nẵng, Quảng Nam và Tiền Giang.

Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính có 2,5 tỷ người trên thế giới đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm thị lực.

Ở các nước Đông Nam Á, bệnh võng mạc là nguyên nhân gây mù phổ biến thứ hai sau đục thủy tinh thể. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, từ độ tuổi 40 trở lên, tỷ lệ mắc các bệnh rối loạn võng mạc dao động từ 5,35% đến 21,02%. Nguyên nhân chính của các bệnh này là hiện tượng thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD), bệnh võng mạc tiểu đường (DR), phù hoàng điểm do tiểu đường (DME) và tắc tĩnh mạch võng mạc (RVO). Tuổi thọ tăng, lối sống thay đổi, và các bệnh toàn thân như đái tháo đường, tăng huyết áp cũng là những yếu tố góp phần gây ra các bệnh lý nguy hiểm về mắt.

Bệnh Glôcôm (tăng nhãn áp) cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực. Theo WHO, có 78 triệu người mắc bệnh Glôcôm, trong đó 90% các trường hợp không được phát hiện ở các nước đang phát triển. Theo ước tính, đã có hơn 11 triệu người bị mù cả hai mắt do bệnh Glôcôm vào năm 2020 và con số có thể sẽ tăng lên đến 111,8 triệu người vào năm 2040.

Tuy nhiên, hệ thống y tế tại Việt Nam chỉ đang tập trung vào các bệnh rối loạn thị giác như đục thủy tinh thể, mắt hột và các tật khúc xạ do tỷ lệ mắc bệnh lớn. Trong khi đó, rối loạn võng mạc và Glôcôm chưa nhận được sự quan tâm phù hợp.

Trong bối cảnh đó, Dự án “Ánh sáng Hi vọng” đặt mục tiêu giúp 1.300.000 người tiếp cận với kiến thức về chăm sóc sức khỏe thị giác, tổ chức khám sàng lọc cho 36.000 bệnh nhân. Cùng đó, 700 bệnh nhân được chẩn đoán có bệnh lý về mắt sẽ được chuyển tuyến để tiếp tục điều trị. Chương trình tập trung hỗ trợ nhóm đối tượng là người lao động và trẻ em nghèo, dân tộc thiểu số, người khuyết tật và những người dễ bị tổn thương trong xã hội.

Tiến sĩ Shazli Ahmed Khan - Giám đốc ngành hàng Nhãn khoa, Hô hấp, Tâm thần kinh và Giảm đau, Novartis Việt Nam - cho biết: “Trên thế giới hiện có hai tỷ người bị mù hoặc khiếm thị. Tuy nhiên, một nửa trong số đó không được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc mắt và tỷ lệ này chiếm đến 90% tại các nước đang phát triển. Vì vậy, chúng tôi đang nỗ lực để cải thiện tình trạng này. Thông qua hợp tác với Quỹ Fred Hollows và Tổ chức Quốc tế về Phòng chống mù lòa (IAPB), chúng tôi sẽ đưa các dịch vụ chăm sóc mắt đến vùng sâu, xa tại Việt Nam để mọi người dân đều được tiếp cận với các dịch vụ y tế cần thiết.”

Thông qua việc phối hợp với bệnh viện địa phương, chương trình còn tổ chức các sự kiện khám sàng lọc miễn phí. Tại đây, bệnh nhân sẽ nhận được tư vấn và hỗ trợ trực tiếp từ các bác sĩ và nhân viên nhãn khoa cũng như kiểm tra y tế nếu cần.

Hoạt động khám sàng lọc sẽ hướng đến nhiều nhóm đối tượng, bao gồm cả người trưởng thành thông qua các sự kiện cộng đồng và học sinh thông qua các sự kiện tại trường học. Trước đó, từ ngày 29/3 - 23/4/2021, Bệnh viện Mắt Quảng Nam đã tiến hành khám sàng lọc cho 1.500 học sinh tại các trường THCS Lê Lợi, THCS Lê Hồng Phong, THCS Lý Thường Kiệt và THCS Lý Tự Trọng, hướng dẫn các em về tầm quan trọng của khám mắt định kỳ để duy trì sức khỏe và thành tích học tập xuất sắc.