
Bán dẫn – AI là "bộ đôi" đặc biệt được nhiều chuyên gia đề cập đến tại hội thảo “Chương mới ngành Bán dẫn – Cơ hội của Việt Nam”, do VINASA và Ủy ban Phát triển Công nghiệp Bán dẫn phối hợp tổ chức ngày 13/6 vừa qua tại Hà Nội.
Bán dẫn – AI: Cơ hội không thể bỏ lỡ
Hội thảo “Chương mới ngành Bán dẫn – Cơ hội của Việt Nam” được tổ chức như một "bàn tròn" trí tuệ, nơi các chuyên gia đầu ngành và đại diện cơ quan quản lý, đơn vị đào tạo... thảo luận, cập nhật những xu hướng, báo cáo mới nhất về ngành bán dẫn, đồng thời định hình các cơ hội phát triển ngành công nghiệp chiến lược này tại Việt Nam. Theo đại diện Ban tổ chức, với hình thức trực tiếp và trực tuyến, sự kiện đã thu hút hàng trăm đại biểu là lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp công nghệ và học viện, trường đại học, kiều bào Việt Nam là các chuyên gia bán dẫn đang làm việc tại những tập đoàn lớn trên toàn cầu.

Quyết định 1131/QĐ-TTg của Thủ tướng đã xác lập: AI và Bán dẫn là hai công nghệ quan trọng và Việt Nam có lợi thế để phát triển ngành công nghiệp này, đặc biệt là có nguồn nhân lực mạnh, khát vọng vươn lên.
Nhấn mạnh vai trò của ngành công nghiệp bán dẫn, ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Hội đồng Sáng lập VINASA, Chủ tịch Ủy ban Phát triển Công nghiệp Bán dẫn, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT - gọi đây là một "chương mới" của đất nước: "Ngành bán dẫn đang mở ra chương mới cho Việt Nam với những cơ hội vàng để bứt phá, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu, góp phần xây dựng nền kinh tế tự chủ, tự cường".
Theo đó, ông Trương Gia Bình ví bán dẫn là “lương thực của kỷ nguyên số", giống như gạo với Hàn Quốc. Còn AI là “năng lượng chiến lược mới", như là một loại dầu khí trong tương lai.
Nhân dịp này, ông Trương Gia Bình cũng ôn lại cơ hội đã bị bỏ lỡ từ hơn 25 năm trước. Khi đó, FPT – doanh nghiệp từng tiên phong Go Global, mở cửa ra thế giới từ những năm 1990 nhưng đơn độc vì không lan tỏa tinh thần xuất khẩu phần mềm, khiến cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam chậm chân trong làn sóng toàn cầu hóa công nghệ. Cùng đó, FPT cũng không đầu tư vào bán dẫn khi cơ hội đến sớm, dù lãnh đạo Tập đoàn từng đến Đài Loan và nhìn thấy tiềm năng của ngành này. Ông Trương Gia Bình khẳng định: “FPT sẽ không lặp lại những lỗi lầm đó lần nữa.”
Chia sẻ cùng sự kiện, bà Nguyễn Bích Yến - Hội viên của Viện Kỹ thuật Điện và điện tử Hoa Kỳ (IEEE), một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ bán dẫn - cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ đóng gói tiên tiến – lĩnh vực then chốt trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu và phù hợp với điều kiện phát triển của Việt Nam. Bà cho biết, hiện có hơn 20 thành viên của Uỷ ban Phát triển Công nghiệp Bán dẫn đang cùng nhau thúc đẩy công nghệ này, tiến tới thành lập cơ quan nghiên cứu chuyên sâu tại Đà Nẵng.

Ông Phil Hoàng - Quản lý kỹ thuật cao cấp tại Skyworks Solutions có trụ sở tại Austin, Texas (Hoa Kỳ) và là sáng lập viên tổ chức Tresemi (Tổ chức chuyên gia công nghệ Mỹ với mạng lưới các chuyên gia bán dẫn dày dạn kinh nghiệm) đề xuất xây dựng tổ chức ươm tạo thiết kế vi mạch tại Việt Nam và khởi xướng Liên minh Bán dẫn Việt Nam – tổ chức kết nối học thuật, doanh nghiệp, startup và Chính phủ, hướng tới phát triển hệ sinh thái bán dẫn bền vững. Tresemi cam kết đồng hành bằng các chương trình đào tạo vi mạch hợp tác cùng NIC, ĐH Bách khoa Hà Nội và Trung tâm Bán dẫn & AI Đà Nẵng.
Phát triển "nội lực" Việt tham gia chuỗi giá trị toàn cầu
Đại diện khối cơ sở nghiên cứu, đào tạo, GS.TS Trần Xuân Tú - Đại học Quốc gia Hà Nội nhấn mạnh thế hệ trẻ cần khát vọng làm giàu bằng tri thức, công nghệ. Ông cho biết, ĐHQGHN đã thông qua 7 chương trình đào tạo mới về bán dẫn, thành lập 3 viện nghiên cứu về vật liệu, AI và công nghệ điện tử. Đồng thời, ĐHQGHN đang đàm phán hợp tác với TSMC, Amkor nhằm xây dựng hệ sinh thái thiết kế chip và nâng cao năng lực đóng gói tiên tiến.
Ông Phùng Việt Thắng (Giám đốc Intel Việt Nam) khẳng định FDI vẫn quan trọng nhưng không còn là yếu tố quyết định. Việt Nam cần phát triển nội lực, nhân lực Việt để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu một cách bền vững. Ông nhấn mạnh vai trò sống còn của liên kết giữa nhà trường – doanh nghiệp – Chính phủ để hiện thực hóa tiềm năng công nghệ.
Ông Lê Nam Trung - Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT, Bộ KH&CN - kêu gọi sự đồng hành sâu sát hơn từ cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội và chuyên gia để chính sách về bán dẫn thực sự đi vào cuộc sống.

Cũng trong khuôn khổ sự kiện, lãnh đạo Tỉnh Bình Định - tỉnh đặt mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo vào năm 2030, cho biết: tỉnh xác định bán dẫn là ngành công nghệ chiến lược, gắn với định hướng phát triển kinh tế số. Với nền tảng hạ tầng công nghệ tại Quy Nhơn và hệ sinh thái AI – khoa học dữ liệu đang hình thành, Bình Định sẵn sàng thu hút đầu tư và phát triển nhân lực bán dẫn. Tỉnh cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong xây dựng trung tâm công nghệ cao tại địa phương.
Ông Lê Nam Trung nhấn mạnh: trong thời gian qua, đặc biệt từ quý III/2024, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, ban hành nhiều chính sách, chiến lược quan trọng như Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn quốc gia với tốc độ ấn tượng, tạo hành lang pháp lý rõ ràng và cụ thể cho ngành. Bên cạnh đó, còn nhiều thách thức, như việc cụ thể hóa chính sách, xác định cơ quan đầu mối, huy động doanh nghiệp tham gia... vẫn cần hoàn thiện. Ông kêu gọi sự đồng hành sâu sát hơn từ cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội và chuyên gia để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, góp phần xây dựng hệ sinh thái công nghệ vững mạnh.