Diễn đàn Cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2024 với chủ đề: “Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số” vừa được khai mạc hôm nay (28/5) tại Hà Nội.

Chuyển đổi số - chuyển đổi xanh là giải pháp cho phát triển bền vững

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh "bộ đôi" chuyển đổi số - chuyển đổi xanh đang trở thành một xu thế của nền kinh tế toàn cầu.

Theo đó, trên thế giới, có đến 80% các doanh nghiệp lớn đang có kế hoạch đầu tư cho ESG, và 60% doanh nghiệp coi ESG là trọng tâm chủ chốt hoặc tiêu chí chủ chốt trong việc lựa chọn và ưu tiên các sáng kiến số (theo Báo cáo của Boston Consulting Group - BCG).

Còn theo Báo cáo khảo sát CEO toàn cầu lần thứ 27 của PwC, 45% CEO toàn cầu không tự tin liệu doanh nghiệp có thể sống sót được trong thập kỷ tới hay không nếu vẫn tiếp tục con đường phát triển như hiện nay. Con số này tăng hơn 6% so với kết quả khảo sát năm 2023 là 39%. Việc thay đổi là bắt buộc trước sự biến động rất lớn về các điều kiện kinh tế, chính trị toàn cầu, là giải pháp cho sự phát triển bền vững.

Tại Việt Nam, từ năm 2020, Chính phủ đã phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Năm 2021, tại hội nghị COP26, Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ quốc tế giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Ban Chỉ đạo Quốc gia triển khai cam kết COP26 được thành lập và Đề án triển khai COP26 được phê duyệt ngay sau đó. 

Chính phủ đã nêu ra định hướng chuyển đổi số năm 2024 là: "Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp CNTT và Truyền thông, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số, tạo ra động lực để phát triển kinh tế nhanh và bền vững".

Nhờ đó, Việt Nam có tốc độ phát triển kinh tế số nhanh nhất Đông Nam Á trong 2 năm liên tiếp (2022 đạt 28%, 2023 đạt 19%), cao gấp 3,5 lần tốc độ tăng trưởng GDP (Báo cáo của EconomySEA). Chỉ số Đổi mới sáng tạo của Việt Nam năm 2023 được Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) xếp hạng thứ 46/132, tăng 2 bậc so với năm 2022; liên tiếp duy trì trong nhóm 50 nước dẫn đầu từ năm 2018 đến nay. Thương mại điện tử tăng 11%, kinh tế số du lịch tăng 82%, thanh toán số tăng 19%. Kinh tế số năm 2023 đã đóng góp khoảng 16,5% GDP.

Về chuyển đổi xanh, Việt Nam đã triển khai Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, Kế hoạch "Phát triển rừng trồng sản xuất gỗ lớn giai đoạn 2024 - 2030"; đến năm 2030, tổng diện tích rừng trồng sản xuất gỗ lớn đạt 1 triệu héc-ta, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ thiên tai… 1.912 doanh nghiệp lớn phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. 

Bên cạnh đó, đang diễn ra làn sóng chuyển dịch dòng vốn xanh, với gần 7 tỷ USD ưu tiên cho danh mục tín dụng xanh giai đoạn 2021 – 2022 của các ngân hàng trong nước. Nhiều doanh nghiệp hàng đầu coi ESG là mục tiêu song hành cùng chiến lược kinh doanh.

"Muốn số phải xanh - Muốn nhanh phải số"

Chia sẻ tại Vietnam DX Summit 2024, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh sẽ là hai chuyển đổi quan trọng bậc nhất của thế kỷ 21.

"Hai chuyển đổi này sẽ căn bản thay đổi cuộc sống của tất cả chúng ta. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là một cặp song sinh, chúng đi với nhau và hỗ trợ nhau. Muốn chuyển đổi xanh thì phải dùng chuyển đổi số và muốn chuyển đổi số thì cũng phải dùng chuyển đổi xanh. Hai chuyển đổi này cũng sẽ đảm bảo cho một quốc gia phát triển nhanh và bền vững.

Việt Nam đã xác định chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là lựa chọn chiến lược. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Năm 2020, kinh tế xanh đã đóng góp khoảng 2% GDP của Việt Nam với tốc độ tăng trưởng trên 10%. Và cùng năm này kinh tế số của Việt Nam đã đóng góp 12% GDP. Nhưng đến năm 2023 thì kinh tế số theo tính toán của Bộ Thông tin và Truyền thông đã đóng góp 16,5% GDP và với tốc độ tăng trưởng trên 20% một năm. Chuyển đổi số và xanh có tốc độ tăng trưởng cao hơn tốc độ tăng trưởng GDP của đất nước từ 2-4 lần", ông Hùng nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Hội đồng Sáng lập VINASA - cũng khẳng định: "Muốn số phải xanh - Muốn nhanh phải số".

"Cả thế giới đang bước sang giai đoạn phát triển thông minh hoá với hai xu thế chuyển đổi số, chuyển đổi xanh vừa là động lực, là cơ hội nhưng cũng là thách thức rất lớn. Để khai thác tiềm năng chuyển đổi số - chuyển đổi xanh, tạo ra phát triển kép về cả kinh tế số và kinh tế xanh, Việt Nam cần đi tiên phong phát triển các lĩnh vực: Trí tuệ nhân tạo, chíp bán dẫn, xe điện thông minh trong chuyển đổi số, công nghệ xanh. Cần tập trung nhân lực, tài chính cho những lĩnh vực công nghệ trọng điểm này", ông Bình nói.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới về Chuyển đổi xanh, có 2 vấn đề khi ứng phó với biến đổi khí hậu là: Thích nghi (Adaptation) với biến đổi và Giảm thiểu (Mitigation) biến đổi. Muốn chuyển đổi xanh buộc phải chuyển đổi số, vì công nghệ số giúp tăng tốc cả thích nghi và giảm thiểu. Bản thân công nghệ số cũng cần xanh hơn vì nó tiêu tốn nhiều năng lượng.

Tuy nhiên, báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2023 về xu hướng Chuyển đổi Kép chỉ ra, Việt Nam nắm giữ 15% trong tổng số 493 bằng sáng chế xanh tại các thị trường mới nổi, xếp sau Malaysia (51%) và Thái Lan (20%). Trong khi đó, xét về các công nghệ chuyển đổi số, Việt Nam chỉ chiếm 8% trong tổng số 537 bằng sáng chế của các nền kinh tế đang phát triển, xếp sau Malaysia (58%), Philippines (16%) và Thái Lan (11%).

Với mong muốn, Các lãnh đạo, chuyên gia, daonh nghiệp cùng bàn thảo, đóng góp trí tuệ, kinh nghiệm cho các mục tiêu đặt ra trong “Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng 2030” và “Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia  giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050”.

Tại Diễn đàn, các chuyên gia cho rằng, để khai thác tiềm năng chuyển đổi số - chuyển đổi xanh, tạo ra phát triển kép về cả kinh tế số và kinh tế xanh, Việt Nam cần đi tiên phong phát triển các lĩnh vực: Trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn, xe điện thông minh trong chuyển đổi số, công nghệ xanh. Đồng thời, cần tập trung nhân lực, tài chính cho những lĩnh vực công nghệ trong điểm này.