Những thông tin trên được đưa ra tại tọa đàm "Thương mại hóa 5G, xây dựng hạ tầng số cho Việt Nam", do CLB Nhà báo Công nghệ thông tin Việt Nam (ICT Press Club) tổ chức ngày 26/12/2023 tại Hà Nội. 

Thời điểm "chín muồi" để thương mại hóa 5G

Từ năm 2020, Việt Nam đã được xem là một trong những quốc gia đầu tiên thí điểm và ứng dụng 5G. Điều này có thể trở thành hiện thực là nhờ vào tầm nhìn của Chính phủ. Đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã thử nghiệm 5G ở 55 tỉnh, thành phố. Việt Nam muốn thúc đẩy các công ty nghiên cứu, sản xuất thiết bị đầu cuối kết nối 5G; đồng thời sẽ thí điểm 5G ở khu công nghệ cao, các trường đại học, viện nghiên cứu,...

Cùng đó, theo các chuyên gia, 4G và 5G sẽ là dòng chủ lưu về công nghệ trong những năm tới đây. Trong đó, tỷ lệ sử dụng 4G sẽ giảm và 5G  ngày một tăng dần. Xu thế của các nước trong khu vực là loại bỏ 2G và 3G để nhường dải tần số cho 4G và 5G. 5G sẽ là hạ tầng số gần như thay thế cơ sở hạ tầng vật lý trong việc xây dựng nền tảng cũng như kết nối xã hội tương lai. Cơ sở hạ tầng số này tạo ra kết nối không chỉ giữa con người với con người mà còn giữa con người với máy móc, giữa máy móc với máy móc. Đó là những cơ sở tạo ra tự động hóa cũng như việc chuyển đổi giữa các ngành công nghiệp. 

Trong bối cảnh đó, chia sẻ tại Tọa đàm, các chuyên gia cho rằng hiện hiện đã là thời điểm "chín muồi" để bắt tay vào thương mại hóa 5G. 

Theo đó, ông Hidetaka Shiraishi - Giám đốc cấp cao tiếp thị và triển khai 5G trên toàn cầu của Huawei Technologies - nhấn mạnh 5G đang trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số, khi mà dữ liệu được truyền đi không còn được đo bằng Megabits mỗi giây mà bằng Gigabits mỗi giây. Và điều này đã ảnh hưởng sâu rộng không chỉ đối với người tiêu dùng băng thông rộng di động mà còn đối với các ngành công nghiệp như thương mại điện tử, sản xuất truyền thống và logistics…

Đáng chú ý, 5G đã góp phần quan trọng thay đổi hành vi của khách hàng. Trong vòng 3 năm, doanh thu từ các thuê bao trả sau tăng từ 21% lên 53%. 5G cũng đã cho phép các nhà khai thác cung cấp các dịch vụ mới cho các ngành công nghiệp hướng tới khách hàng doanh nghiệp (DN), nhất là trong lĩnh vực logistics, bệnh viện thông minh, giải trí, du lịch, giao thông, thành phố thông minh, khai thác mỏ…

Còn tại Việt Nam, theo bà Vũ Thu Hiền - Trưởng Phòng Chính sách và Quy hoạch tần số, Cục Tần số vô tuyến điện - Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), các quy định pháp luật hiện đã đầy đủ và hoàn thiện để triển khai đấu giá 5G. Dự kiến tháng 1/2024, Bộ TT-TT sẽ công bố phương án tổ chức đấu giá băng tần 5G tầm trung (mid band) để doanh nghiệp nắm bắt và tham gia. Dự kiến đợt đấu giá sẽ kết thúc vào cuối tháng 2, đầu tháng 3/2024.Việc cấp phép băng tần 5G bằng hình thức đấu giá là để bảo đảm tính cạnh tranh, tạo lập thị trường viễn thông di động hài hòa và phát triển bền vững.

"Về quy hoạch, đã có các băng tần khác cho 5G như băng tần thấp 700MHz, băng tần cao 26GHz, đó là những băng tần trong tương lai Việt Nam sẽ xem xét để cấp phép cho 5G" - bà Hiền cho biết.

TS. Mai Liêm Trực - Nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Bưu chính Viễn thông - đồng tình với ý kiến Việt Nam dự kiến thương mại hóa 5G vào năm 2024 là thời điểm chín muồi, khi thị trường đã tương đối sẵn sàng. Cụ thể, theo ông đến nay, thị trường trong nước đã có lượng khách hàng doanh nghiệp nhất định như y tế, dầu khí, giao thông, thành phố thông minh... để sẵn sàng đón nhận thương mại hóa 5G. 

Công nghệ 5G - động lực thúc đẩy kinh tế số phát triển

Theo ông Trần Tuấn Anh - Trưởng Phòng Công nghệ dịch vụ Cục Viễn thông (Bộ TT-TT), hạ tầng 5G tương đối khác với 3G, 4G, nó giống như hạ tầng mở có nhiều nhà phát triển để triển khai các ứng dụng trên hạ tầng đó. 

Nếu doanh nghiệp không trúng thầu thì có thể hợp tác khai thác, mỗi bên đóng góp một phần nào đó để tạo ra ứng dụng giúp ích cho phát triển kinh tế xã hội. Vì Luật Viễn thông đã có quy định về khái niệm "bán buôn", doanh nghiệp hạ tầng phải mở mạng cho sự phát triển của các ứng dụng, dịch vụ, sản phẩm số. Cụ thể, đối với doanh nghiệp không có băng tần vẫn có thể kết hợp với doanh nghiệp trúng thầu để cung dịch vụ giúp ích cho phát triển kinh tế - xã hội.

Ông Lê Việt Phú - Chủ nhiệm ICT Press Club - cho biết: "Theo tính toán của các nhà cung cấp, dự báo đến năm 2030, 5G đem lại cho các nhà khai thác Việt Nam doanh thu 1,5 tỉ USD. Đến năm 2025, 5G có khả năng đóng góp vào sự tăng trưởng GDP của Việt Nam từ 7,3% đến 7,4% do công nghệ này có thể nâng cao năng suất lao động, hiệu suất làm việc của doanh nghiệp. Ngoài ra, 5G còn góp phần phát triển về mặt xã hội và kỹ năng số của người dân Việt Nam, từ đó tạo ra những công việc liên quan tới khoa học, công nghệ, môi trường, sản xuất..."

Nhận định lạc quan về những triển vọng mà việc thương mại hóa 5G mang lại, đại diện các doanh nghiệp cũng cho rằng đây sẽ là động lực thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số Việt Nam trong thời gian tới. 

Theo đó, ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó trưởng Ban Công nghệ - Tập đoàn VNPT, chia sẻ: "Chúng tôi sẽ góp phần thay đổi toàn bộ cách sống, làm việc và sản xuất trong xã hội. VNPT sẽ chuyển từ telco (công ty viễn thông) thành techco (công ty công nghệ), mở ra các mô hình kinh doanh mới, đóng góp vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia".

Còn ông Lê Mai Sơn - Phó Ban Truyền thông Công ty MobiFone - thì ví 5G như là "con đường cao tốc" mới, vì vậy MobiFone xác định 5G rất quan trọng, mang tính chiến lược trong ngắn và dài hạn, là điểm nhấn trong việc hoạch định tương lai, phân bổ nguồn lực. Trên hạ tầng này, MobiFone sẽ phát triển các sản phẩm dịch vụ mới, các dịch vụ B2B, B2C, các mạng riêng… hoặc các dịch vụ đòi hỏi độ trễ thấp như game ảo, quản trị số lượng điểm kết nối lớn...

Bổ sung thêm cho nhận định này, ông Nguyễn Văn Sơn - Giám đốc Trung tâm Di động - Viettel Telecom - cho rằng, 5G không chỉ là công nghệ mới trong ngành viễn thông mà còn biểu thị một kỷ nguyên mới, nơi khả năng kết nối ngày càng mạnh mẽ, linh hoạt, nổi trội. Trên thế giới có hơn 260 nhà mạng triển khai 5G, đã đến giai đoạn chín muồi. Ở Việt Nam, chính phủ và Bộ đã cho phép thử nghiệm 5G từ năm 2019, sau 3 năm, doanh nghiệp đã có đủ cơ sở đánh giá về chất lượng hạ tầng mạng lưới, hiệu quả, phương án kinh doanh. Viettel muốn Bộ sớm triển khai đấu giá tần số cho 5G càng sớm càng tốt. Thương mại hóa 5G sẽ giúp thúc đẩy xã hội số, kinh tế số, chính phủ số.

"Viettel đã thử nghiệm ở hầu hết tỉnh thành, với hơn 1 triệu lượt trải nghiệm. Hầu hết khách hàng đều cảm nhận rõ rệt tốc độ 5G mang lại. Các dịch vụ nội dung trên 5G chưa có nhiều, chỉ có video 4K, 8K, live streaming, còn các dịch vụ AR, VR chưa có mấy... Viettel đã chuẩn bị cho 5G từ sớm. Đội ngũ nghiên cứu của Viettel cơ bản tự chủ động sản xuất được từ thiết bị vô tuyến, mạng lõi, truyền dẫn,.., chỉ chờ giấy phép để triển khai trên hạ tầng Việt Nam. Điều này có nhiều ý nghĩa đối với việc tự chủ và khả năng bảo mật của quốc gia", ông Sơn cho biết.